Vriezenveense leerjongens in theaterstuk “Leerjongen in Petersburg”

Post date: Mar 11, 2013 9:07:01 AM

De Vriezenveense Rusluie, die tussen 1717 en 1917 handel dreven in Sint Petersburg, hadden in hun winkels vooral Vriezenveense jongens in dienst. In die winkels kregen zij een gedegen opleiding. Uiteraard in de praktijk van alledag, maar in de avonduren ook in de theorie. Daarvoor hadden zij er samen met Duitsers en Fransen de “Reformierte Kirchenschule”. Natuurlijk hadden ze in hun jonge jaren de Middenschool op Vriezenveen bezocht.

Thomas en Jonas

De twee Vriezenveense spelers van nu zijn Thomas Beld en Jonas Visser. Na een oproep deden zij auditie bij Rinus Morsink van de jeugdtheatergroep Barst in Hengelo. Al ruim vijf maanden bezoeken ze de wekelijkse repetities en spelen ze hun rol in de “Leerjongen in Petersburg”. Leerling in groep 8 van de Shalomschool Jonas Visser:”Het leek me van meet af aan erg leuk om mee te doen. Zo’n eerste keer meedoen is best spannend. Het mooie vind ik, dat hiermee de hele geschiedenis van de Rusluie wordt verteld en die zal ik mijn leven lang niet weer vergeten!” Ook Thomas Beld, brugklasser van het Noordik aan de Noordikslaan in Almelo kan er tussen de bedrijven door enthousiast over vertellen:”Ik vind het een heel informatief verhaal, soms nog weleens wat moeilijk, maar ondanks de vaste teksten en decor is het steeds weer nieuw.”

Herman en Martinus

In het verhaal en in het theaterstuk van Rinus Morsink draait het om de twee broers Martinus en Herman Pruim, die na elkaar als leerjongen werkzaam zijn geweest in de zaak van Engberts & Co. De compagnie stond toentertijd onder leiding van Luchard Brouwer. Maar er zijn in de loop van de jaren veel Vriezenveense jongens geweest, die op een zelfde manier kennismaakten met de handel in Rusland. Ongeveer in dezelfde jaren, namelijk in 1868, kwam Hendrik Kruijs als zeventienjarige jongen ook in dienst van Engberts & Co. Deze firma had een viertal winkels in het belangrijkste winkelcentrum Gostiny Dvor. Hij verliet de zaak in 1884 om voor zichzelf te beginnen met Hollandse agentschappen. Van hem is onder andere het Cacaoboek, een uniek boek in het Historisch Museum Vriezenveen, waarin hij zijn zaken bijhoudt en zijn reizen door Rusland als agent van Blooker Cacao.

Leerjongen in Petersburg

De tieners bleven meestal vijf jaar achtereen in St. Petersburg en keerden dan voor korte tijd terug naar Vriezenveen. Bij een terugkeer naar Vriezenveen werd dikwijls een huwelijk voltrokken, hoewel ook veel Rusluie levenslang ongehuwd bleven. Rond hun dertigste jaar kwamen ze zelfstandig in een compagnonschap of stichtten zelf een zaak. Maar het was niet alles rozengeur en maneschijn, daarover verhaalt de geschiedenis van de gebroeders Pruim. De eerste voorstelling op vrijdag 15 maart na de opening van het Historisch Museum die middag is uitverkocht. Het museum houdt voor leden/abonnees en belangstellenden op zaterdag 16 maart van 10.00 – 16.00 uur open huis.

De twee Vriezenveense jongens Thomas Beld en Jonas Visser