Spaanse griep

De Spaanse Griep van 1918, de grootste epidemie die de wereld de laatste vijf eeuwen heeft getroffen, maakte vijf miljoen slachtoffers méér dan de Eerste Wereldoorlog. Het virus, dat het eerst werd gesignaleerd in het Amerikaanse Kansas, verspreidde zich snel onder de troepen die naar Europa werden gezonden om te vechten in de Eerste Wereldoorlog. De slachtoffers kregen koorts, koude rillingen, _blankpijn, spierpijn, longontsteking en stierven snel. De ziekte werd de Spaanse griep genoemd omdat Spanje, als neutraal land, openlijk toegaf dat er een epidemie heerste. De strijdende landen hielden dat liever geheim. Tijdens de grote pandemie van 1918 stierven er wereldwijd meer dan 20 miljoen mensen, een ongekend hoog aantal. De ziekte verdween even plotseling als ze was gekomen. Het is een nachtmerrie uit het verleden die volgens deskundigen geenszins voltooid verleden tijd is.

Overlijdensoverzicht 1918

  • Januari: 7
  • Februari: 7
  • Maart: 6
  • April: 1
  • Mei: 7
  • Juni: 9
  • Juli: 7
  • Augustus: 6
  • September: 4
  • Oktober: 83
  • November: 17
  • December: 4

Overlijdensakten oktober 1918

  • 06-10-1918
    • 17:00 uur te Vriezenveen (akte 055) HAMBERG, Gezina
  • 07-10-1918
    • 05:00 uur te Vriezenveen (akte 056) HAMBERG, Evert
    • 10:00 uur te Vriezenveen (akte 058) SMELT, Gerharda
    • 11:00 uur te Vriezenveen (akte 059) VETKER, Gerritdina Johanna
    • 15:00 uur te Vriezenveen (akte 057) BLIK, Roelfien
  • 10-10-1918
    • 07:00 uur te Almelo (akte 119) RINK, Willemina Egberta
    • 16:00 uur te Vriezenveen (akte 060) PLEIJ, Johannes
    • 22:00 uur te Vriezenveen (akte 061) WESSELS, Lena Johanna
  • 11-10-1918
    • 23:30 uur te Vriezenveen (akte 062) HESSING, Lena
  • 13-10-1918
    • 01:00 uur te Vriezenveen (akte 064) SMOES, Hermina
    • 01:00 uur te Vriezenveen (akte 068) KLEISE, Johanna Hendrika Hermina
    • 10:00 uur te Vriezenveen (akte 067) BERKHOF, Berendina
    • 10:00 uur te Almelo (akte 117) ENGBERTS, Hendrikje
    • 22:00 uur te Vriezenveen (akte 066) DIJK, Clasina
  • 14-10-1918
    • 02:00 uur te Vriezenveen (akte 065) ALBERTS, Fina
    • 02:30 uur te Vriezenveen (akte 063) ROSENDAL, Harmpje
    • 18:30 uur te Vriezenveen (akte 069) LINDSTRAAT, Hermanna Willemina
    • 22:00 uur te Vriezenveen (akte 071) STRIJKER, Berend
  • 15-10-1918
    • 02:00 uur te Vriezenveen (akte 070) FOLBERT, Hermina
    • 18:00 uur te Vriezenveen (akte 075) SCHIPPERS, Harmke
  • 16-10-1918
    • 02:00 uur te Vriezenveen (akte 073) KOBES, Levenloze zoon
    • 05:00 uur te Vriezenveen (akte 072) BAKKER, Anna
    • 07:00 uur te Vriezenveen (akte 074) WEIJTEMAN, Hendrik
    • 15:00 uur te Vriezenveen (akte 079) WEIJERS, Herman
    • 16:30 uur te Vriezenveen (akte 077) VETKER, Gerhardus
  • 17-10-1918
    • 03:00 uur te Vriezenveen (akte 076) ENGBERTS, Johannes
    • 08:00 uur te Vriezenveen (akte 078) SCHIPPER, Julia
    • 10:00 uur te Almelo (akte 118) NIJLAND, Sietske
    • 15:00 uur te Vriezenveen (akte 081) DEKKER, Johanna Klazina
    • 20:00 uur te Vriezenveen (akte 080) BERKHOF, Hendrika
    • 23:00 uur te Vriezenveen (akte 083) BOSWINKEL, Adriana
  • 18-10-1918
    • 02:30 uur te Vriezenveen (akte 085) KLEISE, Janna Egbertdina
    • 03:00 uur te Vriezenveen (akte 082) PROTSMAN, Jan
    • 04:00 uur te Vriezenveen (akte 084) SMOES, Gerhardina
    • 07:00 uur te Vriezenveen (akte 087) De VRIES, Hendrikus
    • 09:00 uur te Vriezenveen (akte 092) ABBINK, Arendina Johanna
    • 11:30 uur te Vriezenveen (akte 093) BRAMER, Gerhard
    • 18:00 uur te Vriezenveen (akte 086) NIJKAMP, Janna
    • 20:30 uur te Vriezenveen (akte 091) KIKKERT, Lambert
    • 21:00 uur te Vriezenveen (akte 089) HOFF, Cornelis
  • 19-10-1918
    • 03:30 uur te Vriezenveen (akte 090) De JONG, Vroukje
    • 05:00 uur te Vriezenveen (akte 088) VETKER, Hermanna Willemina
    • 07:30 uur te Vriezenveen (akte 094) REINDERS, Jan
    • 20:00 uur te Vriezenveen (akte 099) BOESSCHEN, Gerrit
    • 21:00 uur te Vriezenveen (akte 100) WEBBINK, Alberdina
    • 21:30 uur te Vriezenveen (akte 102) SCHERPHOF, Egbert
  • 20-10-1918
    • 03:00 uur te Vriezenveen (akte 104) PERIK, Geertruid
    • 05:30 uur te Vriezenveen (akte 096) OLDEGBERS, Jennigje
    • 07:30 uur te Vriezenveen (akte 101) JANSEN, Jan
    • 08:00 uur te Almelo (akte 116) BRINK, Gerritdina
    • 16:00 uur te Vriezenveen (akte 095) BALLAST, Johannes
    • 17:00 uur te Vriezenveen (akte 098) WEBBINK, Gerritdina Johanna
    • 22:00 uur te Vriezenveen (akte 097) SCHERPHOF, Johannes
  • 21-10-1918
    • 01:00 uur te Vriezenveen (akte 103) JONKER, Jan
    • 09:00 uur te Vriezenveen (akte 105) DEKKER, Alberdina
  • 22-10-1918
    • 01:00 uur te Vriezenveen (akte 106) DEKKER, Jan
    • 14:00 uur te Vriezenveen (akte 110) BOM, Hendrika Johanna
    • 20:30 uur te Vriezenveen (akte 109) SCHOTMAN, Jan
    • 22:00 uur te Vriezenveen (akte 111) JANSEN SMIT, Barend
  • 23-10-1918
    • 03:00 uur te Vriezenveen (akte 108) HOFF, Barend
    • 04:00 uur te Vriezenveen (akte 107) MOES, Johannes
    • 10:00 uur te Vriezenveen (akte 115) PLEIJ, Albert Hendrik
    • 18:00 uur te Vriezenveen (akte 114) NIJKAMP, Gezina Janna
  • 24-10-1918
    • 01:00 uur te Vriezenveen (akte 112) Van der HEIJDE, Gerritdina
    • 01:00 uur te Vriezenveen (akte 113) GRISSEN, Alberdina
    • 10:00 uur te Vriezenveen (akte 121) AMAN, Klazina
    • 14:00 uur te Vriezenveen (akte 120) JONKER, Gerhard
  • 25-10-1918
    • 14:00 uur te Vriezenveen (akte 123) KOLTHOFF, Johannus Gerhardus
    • 19:00 uur te Vriezenveen (akte 122) SMELT, Albertus
  • 26-10-1918
    • 11:00 uur te Vriezenveen (akte 125) MEIJER, Hermina Klasina
    • 17:00 uur te Vriezenveen (akte 124) JONKER, Berendina
    • 20:00 uur te Vriezenveen (akte 126) SMOES, Gerhard
  • 27-10-1918
    • 19:30 uur te Vriezenveen (akte 128) KOBES, Janna
  • 28-10-1918
  • 29-10-1918
    • 06:00 uur te Vriezenveen (akte 130) KIEVITS, Egbert Lambertus
    • 08:00 uur te Vriezenveen (akte 129) REERINGH, Geesje
    • 11:30 uur te Vriezenveen (akte 132) MOES, Trijntje
    • 19:30 uur te Vriezenveen (akte 131) SMIT, Willem
  • 30-10-1918
    • 10:30 uur te Vriezenveen (akte 136) MULDER, Willemina
    • 15:00 uur te Vriezenveen (akte 134) NIJMAN, Arend
    • 16:00 uur te Vriezenveen (akte 133) LEUSSINK, Aaltje
    • 21:00 uur te Vriezenveen (akte 135) SMILDE, Marchien
  • 31-10-1918
    • 17:00 uur te Vriezenveen (akte 137) DIJKSTRA, Hendrik Frederik

Overlijdensakten november 1918

  • 01-11-1918
    • 16:00 uur te Vriezenveen (akte 139) ARENDSHORST, Jannes
  • 02-11-1918
    • 00:30 uur te Vriezenveen (akte 138) ALBERTS, Hermina
    • 11:00 uur te Vriezenveen (akte 140) KARSTEN, Margje
    • 12:30 uur te Vriezenveen (akte 142) KORENROMP, Hermannus Johannes
  • 03-11-1918
    • 00:30 uur te Vriezenveen (akte 141) ROELOFSEN, Albert
    • 01:00 uur te Vriezenveen (akte 143) BOESSCHEN, Berendina Aleida
  • 04-11-1918
    • 15:30 uur te Vriezenveen (akte 146) BAKHUIS, Jan Hendrik
    • 17:00 uur te Vriezenveen (akte 145) KERKDIJK, Jan Reint
  • 05-11-1918
    • 02:30 uur te Vriezenveen (akte 144) POL, Catharina
  • 07-11-1918
    • 13:00 uur te Vriezenveen (akte 147) SCHELFHORST, Kaatje
  • 09-11-1918
    • 16:30 uur te Vriezenveen (akte 149) SCHIPPERS, Harm
  • 10-11-1918
    • 11:00 uur te Vriezenveen (akte 148) LETTEBOER, Aaltje
  • 12-11-1918
    • 15:00 uur te Vriezenveen (akte 150) BARTELS, Hendrikjen
  • 17-11-1918
    • 07:30 uur te Vriezenveen (akte 151) Van 't SPIJKER, Lambert Jan
    • 22:30 uur te Vriezenveen (akte 152) JONKER, Levenloze zoon
  • 18-11-1918
    • . .:. . uur te Hellendoorn (akte 153) KARSTEN, Gijsbertus
  • 27-11-1918
    • 16:00 uur te Vriezenveen (akte 154) OLTHOF, Levenloze dochter

Conclusie

Vriezenveen werd zwaar getroffen door de spaanse griep. In oktober 1918 overleden er in de gemeente Vriezenveen maar liefst 84 personen en in de maand daarop waren dit er nog 17. Of zij allen aan de gevolgen van de spaanse griep zijn overleden valt te betwijfelen, maar de meesten toch zeker wel. Ook in Vriezenveen verdween de ziekte even plotseling als ze was gekomen.

Bijzonderheden

  • Op 6 oktober 1918 om 17:00 uur overleed Gezina Hamberg op 9-jarige leeftijd. Twaalf uur later overleed ook haar 6-jarige broertje Evert. Beide kinderen van Toon Hamberg en Aaltjen Pot.
  • Het geslacht Vetker wordt zwaar getroffen. Op:

Berichtgeving

In het Twentsch Zondagsblad van zondag 3 november 1918 (bron: Archief familie Sytstra) valt te lezen:

Vriezenveen.

Maandagavond werd alhier een buitengewone algemeene vergadering gehouden van leden der afdeeling Vriezenveen van het Groene Kruijs, ten einde de mogelijkheid te bespreken om vanwege de afdeeling hulp te verschaffen aan gezinnen, die deze hulp door het algemeen heerschen der Spaansche griep noodig hebben. In overleg met het bestuur van het Vriezenveensche Ziekenfonds werd besloten zoo mogelijk een 10 tal vrouwen aan te nemen, die in de gezinnen welke hiervoor het meest in aanmerking komen, hulp zullen verleenen.

Met groote ingenomenheid werd de mededeeling vernomen, dat de gemeente jaarlijks aan de afdeeling van het Groene Kruis een bijdrage zal verleenen van f 1000 voor het aanstellen van een wijkverpleegster en bovendien voor haar rekening neemt de eventueel aan deze toe te kennen verhoogingen van jaarwedde tot een maximum van f 400. Goed gevonden werd om zoo spoedig mogelijk werk te maken van het aanstellen eener verpleegster en binnenkort, in een volgende vergadering, de mogelijkheid te bespreken om in het bezit te geraken van een eigen gebouwtje voor berging van hulpmiddelen enz. ("Zw. Ct.")

Het in dit nummer opgenomen uittreksle van dn burgerlijken stand geeft, in de opgaven van de hier in enkele weken overleden ingezetenen, een tragisch beeld van de groote sterfte: 74 overledenen in 18 dagen, of 1 1/5 % der bevolking, die voor het meerendeel aan de Spaansche griep ten offer vielen.

Het sterftecijfer klom, bij ons zielental van circa 6200, in deze spanne tijds tot niet minder dan 23 ten honderd, gerekend bij een even groote sterfte gedurende het geheele jaar.

De scholen blijven nog tot nadere bekendmaking gesloten.

Tengevolge van het in erge mate heerschen der Spaansche griep heeft de Burgemeester verzocht naar deze gemeente geen Fransche vluchtelingen te zenden.

Burgerlijke Stand.

Vriezenveen.

Van 14 - 31 Oct.

Overleden: 14 Oct H Rosendal 28 j echtg van H Entjes - 13 Oct H Smoes 42 j echtg v J E van den Bosch - 14 Oct F Alberts 37 j echtg v J Zomer - 13 Oct C Dijk 74 j echtg v H Gerrits - 13 Oct B Berkhof 15 j vr ong - 13 Oct J H H Kleise 25 j vr ong - 14 Oct H W Lindstraat 53 j echtg v J Vetker - 15 Oct H Folbert 34 j echtg v G Jansen - 14 Oct B Strijker 17 j mann ong - 16 Oct A Bakker 64 j wed v L Kikkert - 16 Oct levenl kind v J Kobes en F Webbink - 16 Oct H Weijteman 37 j echtg v L Wessels - 15 Oct H Schippers 9 mnd vr - 17 Oct J Engberts 23 j echtg v J H Winkel - G Vetker 28 j echtg v J E Kleise - 17 Oct J Schipper 36 j echtg v J Schipper - 16 Oct H Weijers 22 j mann ong - 17 Oct Hendrika Berkhof 22 j ong - 17 Oct J K Dekker 6 mnd vr - 18 Oct J Protsman 2½ j mann - 17 Oct A Boswinkel 23 j vr ong - 18 Oct G Smoes 20 j vr ong - 11 Oct J E Kleise 24 j wed v G Vetker - 18 Oct J Nijkamp 2 j vr - 18 Oct H de Vries 28 j mann ong - 19 Oct H W Vetker 6 mnd vr - 18 Oct C Hoff 18 j mann ong - 19 Oct V de Jong 21 j vr ong - 18 Oct L Kikkert 28 j mann ong - 18 Oct A J Abbink 16 j vr ong - 18 Oct G Bramer 43 j mann ong - 19 Oct J Reinders 48 j echtg v M Stegink wed v G Schreur - 20 Oct J Ballast 5 j mann - 20 Oct J Oldegbers 1 j - 20 Oct J Scherphof 31 j wedr v J G Kobes - 20 Oct G J Webbink 1½ j vr - 19 Oct G Boeschen 19 j mann - 19 Oct A Webbink 39 j echtg v J Abbink - (gedeelte weggevallen op kopie, weggevalen zijn: 19 Oct E Scherphof 33 j mann ong - 20 Oct G Perik 48 j vr ong - 20 Oct 37 j echtg v G W Aman - 21 Oct J Jonker 31 j echtg v W Holland - 21 Oct A Dekker 27 j echtg v G Broekhuis - 22 Oct J Dekker 24 j mann ong - 23 Oct B Hoff 28 j mann ong - 23 oct J Moes 6 j mann ong) - 22 Oct J Schotman 44 j echtg v H G meijers - 22 Oct H J Bom 51 j echtg v J Dekker - 22 Oct B Jansen Smit 73 j echtg v G J Hof - 24 Oct G van der Heijde 3 j - 24 Oct A Grissen 15 j vr - 23 Oct G J Nijkamp 1 j vr - 23 Oct A H Pleij 24 j mann ong - 20 Oct G Brink 30 j echtg v A Stegeman (overl te Almelo) - 13 Oct H Engberts 29 j echtg van M H Bakker (overl te Almelo) - 17 Oct S Nijland 11 j vr ong (overl te Almelo) - 10 Oct W E Rink 4 j vr (overl te Almelo) - 24 Oct G Jonker 18 j mann ong - 24 Oct K Aman 54 j echtg v J Dekker - 25 Oct A Smelt 71 j mann ong - 25 Oct J G Kolthof 4 mnd mann - 26 Oct B Jonker 32 j echtg v L Eshuis - 26 Oct H K Meijer 46 j echtg v F G Meijer - 26 Oct G Smoes 2 j mann - 28 Oct K Klos 22 j vr ongeh - 27 Oct J Kobes 27 j echtg v L Roelofs - 29 Oct G Reeringh 27 j echtg v H Karsten - 29 Oct E L Kievits 1½ j mann - 29 Oct W Smit 11 mann - 29 Oct T Moes 8 mnd vr - 30 Oct A Leussink 2 j vr - 30 Oct A Nijman 5 j mann - 30 Oct M Smilde 28 j echtg van A Veldman - 30 oct W Mulder 2 j vr.